Stara plebania w Grybowie

Warto zaznaczyć, że pierwsza plebania zlokalizowana była tuż obok kościoła parafialnego św. Katarzyny. Niestety, podobnie jak całe miasto, budynek ten ulegał wielokrotnym pożarom. Po jednym z nich, który zniszczył plebanię pod koniec XVII wieku, ówczesny proboszcz, ks. Andrzej Ziebrowski, zdecydował się zbudować nowy obiekt w bezpieczniejszej lokalizacji, z dala od miejskiej zabudowy. Wybrano teren urokliwie położony nad rzeka Białą, w sąsiedztwie kościoła św. Bernardyna.

Budynek, z datą na belce stropowej wskazującą rok 1699, został wzniesiony w technice zrębowej, jako parterowy, drewniany obiekt z modrzewiowych belek. Ma prostokątny plan oraz trójosiowy układ, a jego wnętrze charakteryzuje się dwutraktową organizacją przestrzeni. Główne wejście, umiejscowione na osi ściany frontowej (południowej), prowadzi poprzez niewielki portyk z czterema murowanymi kolumnami, dodany w pierwszej połowie XIX wieku. Dach jest czterospadowy, z kalenicą biegnącą w kierunku północ-południe, pokryty blachą.

Wnętrze plebanii kryje również unikalne malowidło, przedstawiające pejzaż z fragmentem małomiasteczkowego rynku oraz kościołem, które namalowano bezpośrednio na wewnętrznej ścianie południowo-wschodniego pokoju, nad przejściem do tylnego traktu. Dzieło to datowane jest na koniec XVII wieku. W roku 1926 budynek został powiększony o dodatkowe skrzydło mieszkalne.

W 1946 roku, dzięki staraniom ówczesnego proboszcza, księdza Jana Solaka, w jednym z pomieszczeń powstało muzeum parafialne, w którym zaczęto gromadzić eksponaty z okolicznych kościołów, cerkwi i kapliczek, wiele z nich uratowanych z pożogi wojennej.

Tuż obok plebanii można zobaczyć także pozostałości XV-wiecznego kościoła św. Bernarda, który został zniszczony podczas działań wojennych w zimie 1945 roku.