Muzeum Parafialne w Grybowie

---

Historia Muzeum Parafialnego

Muzeum parafialne w Grybowie zostało utworzone dzięki staraniom ks. Jana Solaka (+ 1961), który był proboszczem w grybowskiej parafii. Jego celem było stworzenie miejsca, w którym mogłyby być eksponowane elementy wyposażenia, pochodzące z rozebranego w 1908 roku kościoła parafialnego. W wyniku wydarzeń po II wojnie światowej, zbiory muzeum wzbogaciły się o eksponaty pochodzące z grybowskiej synagogi, a także z pobliskich cerkwi oraz ocalałych elementów z drewnianego kościoła świętego Bernardyna, który spłonął w 1945 roku.

Przez długie lata o rozwój Muzeum dbał następny proboszcz, ks. Adam Kaźmierczyk (+2004), który pełnił również funkcję kustosza placówki. W 1962 roku przygotowano katalog zbiorów, a w 1970 roku budynek plebanii został wpisany do rejestru zabytków, co przyczyniło się do jego ochrony.

W 2006 roku, nowym proboszczem parafii św. Katarzyny w Grybowie oraz opiekunem Muzeum Parafialnego został ks. Ryszard Sorota. Przejął on również obowiązki związane z jego zabezpieczeniem oraz modernizacją. Wprowadzono podstawowe prace mające na celu ochronę „starej plebanii”, a zbiory muzealne zostały starannie rozmieszczone w odpowiednio przygotowanych i doświetlonych pomieszczeniach.

W 2009 roku biblioteka parafialna została przeniesiona do nowego pomieszczenia przylegającego do muzeum, co wzbogaciło ofertę kulturalną tej placówki.

Ekspozycja

W zachodniej części budynku zlokalizowane jest muzeum, które odgrywa niezwykle ważną rolę w zachowaniu lokalnego dziedzictwa kulturowego. W jego zbiorach znajdują się eksponaty dawnego malarstwa oraz rzeźby, a także cenne artefakty rzemiosła artystycznego i piśmiennictwa, które pochodzą nie tylko z kościołów katolickich, ale również z cerkwi greckokatolickich oraz obiektów judaistycznych.

Wśród najcenniejszych zbiorów wyróżnia się gotyckie, malowane na desce przedstawienie św. Zofii z trzema córkami z około 1450 roku, które zostało wykonane przez nieznany warsztat z Małopolski. Kolejnym ważnym eksponatem jest późnogotycki obraz Świętej Rodziny z przełomu XV i XVI wieku, który obecnie można zobaczyć w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie. Do cennych eksponatów zaliczają się także dwa trójkątne zwieńczenia ołtarza tryptykowego z popiersiami proroków Daniela oraz Zachariasza, datowane na około 1460 rok.

Istotną część zbiorów stanowią ikony pochodzące z łemkowskich cerkwi, z najstarszymi z XVIII wieku, w tym św. Jerzy, św. Michał Archanioł oraz Matka Boska z Dzieciątkiem. Inne ikony, przede wszystkim fragmenty ikonostasu, pochodzą z następnego stulecia. Dominującą część kolekcji stanowią dzieła z grybowskich kościołów, w tym późnobarokowe obrazy św. Katarzyny oraz Męczeństwo św. Andrzeja, a także figurka św. Jana Nepomucena z drugiej połowy XVIII wieku.

Ważnym elementem muzeum są również starodruki, w tym księgi liturgiczne z XVII i XVIII wieku, ewangeliarze z początku XIX wieku, a wśród nich pergaminowy dokument królewski z 1724 roku, który był adresowany do rzemieślników grybowskich i nosił własnoręczny podpis króla Augusta II Mocnego. Muzeum posiada także unikatowy, ponad 200-letni zwój Tory, który został oddany przez grybowskich Żydów miejscowym księżom na przechowanie, zanim Niemcy wywieźli ich do obozów zagłady.

---

Oceń: Muzeum Parafialne w Grybowie

---